Mensen die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt zullen zich de serie postzegels van de hand van beeldend kunstenaar Pyke Koch (1901-1991) mogelijk nog kunnen herinneren. Deze oorlogspostzegels waarop Germaanse symbolen, waaronder het Waterpaard, de Driekronenboom en de Slangenboom stonden afgebeeld, verschenen in 1943. Menig postzegelverzamelaar zal één of meerdere exemplaren van deze serie in zijn of haar collectie hebben. Ook de serie Jamboree-zegels uit 1937 en de jubileumzegels van koningin Wilhelmina uit 1938 zijn een ontwerp van Koch.
Postzegels, schilderijen en straatlantaarns
Maar de twintigste-eeuwse beeldend kunstenaar uit het Gelderse dorp Beek heeft zich niet enkel beziggehouden met het ontwerpen van postzegels. Zijn oeuvre bestaat uit een groot aantal merkwaardige schilderijen waaronder ‘Dolores’ ontbijt’, ‘De schiettent’, ‘Het park’ en het vierluik ‘De vier jaargetijden’ welke door hem werden afgebeeld als vier afzonderlijke vrouwen. Van deze schilderijen zijn wellicht ook reproducties in omloop. Op de website https://www.bga.nl/ zijn elegante lijsten verkrijgbaar waarmee deze afbeeldingen fraai kunnen worden ingelijst. In de jaren vijftig van de vorige eeuw begon Koch ook lampenkappen voor straatlantaarns te ontwerpen, welke vervolgens werden vervaardigd uit gietijzer en kuipglas.
Het fantastisch realisme
De kunststroming waartoe het werk van Koch behoort is het fantastisch realisme, ook wel magisch realisme genoemd. Zijn kunstwerken zijn definitief gebaseerd op de werkelijkheid, maar proberen ook (droom)voorstellingen welke mogelijk reëel zouden kunnen zijn vast te leggen. Omdat dit soort fantasievoorstellingen niet erg waarschijnlijk zijn hebben de schilderijen van Koch een ietwat bevreemdend karakter, zoals het stilleven van een appel, zwevend in de blauwe lucht.
Expositie ‘De wereld van Pyke Koch’
In 2018 werd in het Centraal Museum te Utrecht een tentoonstelling gehouden ter nagedachtenis aan het leven en werk van Pyke Koch. ‘De wereld van Pyke Koch’ exposeerde niet enkel schilderijen van Koch zelf, maar ook kunstwerken van zijn compagnons Carel Willink, Charley Toorop en Paul Citroen. Bovendien was er volop aandacht voor de postzegelontwerpen van Koch.